بیماری های ناشی از مواد غذایی ناسالم
بیماری های ناشی از غذا یا مسمومیت غذایی با خوردن غذایی که آلوده به باکتری، سم، ویروس یا انگل است ایجاد می شود.
این آلودگی معمولاً به دلیل حمل و نقل، تهیه و یا نگهداری نامناسب ماده غذایی بروز می کند.
بیماری های ناشی از غذا می تواند به دلیل وجود آفت کش یا دارو در غذا یا با مصرف اتفاقی مواد سمی از جمله قارچ سمی بروز پیدا کند. ارتباط بین غذا با آفات، از جمله حشرات کثیفی مثل مگس، سوسک و جوندگان هم سبب آلودگی مواد غذایی می شود.
بسیاری از بیماری های ناشی از غذا از راه آب منتقل می شوند. از جمله این آلودگی ها می توان هپاتیت آ، شیگلا و انگل هایی همچون ژیاردیا را نام برد.
سازمان بهداشت جهانی بیماری های ناشی از غذا را اینگونه تعریف می نماید: «بیماری هایی که ماهیت عفونی یا سمی دارند و عامل آن از راه غذای مصرفی وارد بدن می شود. هر فردی در معرض ابتلا به چنین بیماری هایی قرار دارد.»
معمولاً علائم، چند ساعت پس از خوردن غذا، بسته به شدت عامل بیماری، بروز می کنند. از جمله ی این علائم می توان اسهال، تهوع، استفراغ، تب، دل درد، سردرد یا کسالت را نام برد.
در اغلب موارد، بدن قادر است که پس از یک دوره ی کوتاه مدت، بهبود یابد. البته به خاطر داشته باشید که ابتلا به این بیماری ها می تواند سبب مشکلات مزمن در سلامتی و گاهی حتی مرگ شود، مسمومیت ناشی از غذا مخصوصاً برای نوزادان، زنان و جنین آنها، زنان باردار، افراد مسن، بیماران و کسانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است و افرادی که ناراحتی های کبدی دارند بیشتر خطر مرگ را به دنبال دارد.
برای آشنايی با بیماری های مختلف مرتبط با آب و غذا می توان به برخی از موارد ذیل اشاره کرد:
بيماری وبا: بيماری اسهالی حادی است كه توسط ميكروب ويبريوكلرا ايجاد مي‌شود.
اين بيماری به طور ناگهانی با اسهال شديد و آبكی تظاهر می كند و در صورت عدم درمان صحيح و سريع به علت از دست دادن آب و الكتروليت باعث كم آبی بدن شده و اين امر منجر به مرگ وی می شود.
آنفلوانزای مرغی (فوق حاد پرندگان): عامل بیماری آنفلوانزا نوعی ویروس است که انواع A و B و C آن در انسان ایجاد بیماری می نماید. عامل بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان ویروس عامل بیماری آنفلوانزا نوع A علاوه بر انسان در پرندگان، خوك و اسب نيز بيماريزا مي باشد.
تیپ H5 و H7 كه از نوع A هستند باعث بيماری بسيار شديد در پرندگان می شوند كه به آن آنفلوانزای فوق حاد پرندگان می گويند.
آنفلوانزای خوكی: يك بيماری حاد تنفسی به شدت واگيردار در خوك‌ها است كه به وسيله چندين نوع ويروس آنفلوانزای خوكی ايجاد می شود. ميزان مرگ و مير آن در خوك‌ها نسبتاً بالا است (4%-1%) ويروس در ميان خوك‌ها از طريق ذرات آلوده معلق در هوا، تماس مستقيم، تماس غيرمستقيم (تماس با سطوح آلوده به ترشحات تنفسی) و توسط خوك‌های ناقل بدون علامت منتشر می شود.
سالمونلازيس: سالمونلا عفونت عمومی بدن در اثر باکتری از خانواده سالمونلا است. اين باكتری معمولاً لوله گوارش و دستگاه لنفاوی را درگير مي سازد. عفونت نسبتاً خفيف سالمونلا ممكن است با گاستروآنتريت ساده اشتباه گرفته شود. عفونت های سالمونلا بيشتر افراد بالای 70 يا زير 20 سال را مبتلا می سازند. (بيشترين شيوع در شيرخواران زير يك سال است.)
شيگلا: شيگلا باكتری شناس ژاپنی برای اولين بار در سال 1896 اولين نوع اين گروه را جدا نمود و آن را باسيل ديسانتری ناميد. محل اصلی هجوم باكتری و ضايعات ايجاد شده در انتهای روده كوچك و سراسر كولون است. بيشتر كودكان 1 تا 10 سال مبتلا می شوند و با افزايش سن درصد ابتلا كاهش يابد.
اشرشياكلی: باكتری اشرشيا كلی (E.coli) به صورت عادی در دستگاه گوارش انسان زندگی مي كند و معمولا بيماری زا نيست، ولی سويه های خاصي از اين باكتری تحت شرايط خاص می توانند بيماری های مختلفی ايجاد كنند.
اين بيماری ها در دو دسته عفونت هاي روده ای و غير روده ای قرار دارند. بيشتر موارد آلودگي به عفونت های غير روده ای و به خصوص عفونت های ادراری در سالمندان ديده شده است.
يرسينيا انتركوليت: يك عامل مهم در ايجاد بيماری های منتقل شونده از آب و غذا است كه باعث گاستروآنتريت انسانی می شود يرسينيا باسيلی است كوتاه و گرم منفي كه جزء خانواده آنتروباكترياسه به شمار می آيد. ميزان عفونت های ناشی از انواع يرسينا در سال های اخير رو به افزايش نهاده است.
انسان ها اغلب دچار عفونت های ناشی از يرسينيا آنتروكوليتكا می گردند.
